Поуки на свети Антониј Велики: Да се бориме со себе си, за да не тиранствува над нас гневот и да не владеат над нас грешните желби

Да се бориме со себе си, за да не тиранствува над нас гневот и да не владеат над нас грешните желби. Зашто е напишаноː „Човечкиот гнев не ја извршува Божјата правда… похотта откако ќе се зачне раѓа грев, а гревот извршен, раѓа смрт“ (Јак. 1, 20, 15). Да не ни биде познат таквиот живот, секогаш да бидеме трезвени и како што е напишаноː „Од сѐ, што е за пазење, најмногу чувај го срцето свое зашто од него се изворите на животот“ (Изрек. 4, 23). Зашто имаме страшни и многу лукави непријатели – лошите демони.

9.  Нашата борба е токму со нив, како што рекол светиот апостолː „Нашата борба не е против крвта и плотта, туку против началствата, против властите, против светските управители на темнината од овој век, против поднебесните духови на злобата“ (Ефес. 6, 12). Нивна голема толпа нѐ окружува во воздухот. Тие не се далеку од нас. И меѓу нив постои голема разлика. Но да се зборува за нивната природа и за нивните меѓусебни разлики – значи да се зборува опширно, да зборуваат за ова – повеќе им прилега на оние што се над нас, отколку нам. А ние сега имаме неодложна и неопходна потреба да дознаеме колку се многубројни и големи нивните искушенија против нас.

10.  Пред сѐ, треба да знаеме дека демоните не се создадени во таква состојба, поради која се нарекуваат демони, зашто Бог не создал ништо лошо. И тие биле создадени добри, но паднале од небесното мудрување и сега се вртат околу земјата. Тие ги измамиле Елините со привиденија, а нас христијаните ни завидуваат и прават сѐ што можат за да ни попречуваат да се издигнуваме на небото; за да не се издигнеме ние таму, од каде тие паднале. Затоа е потребно многу да се молиме и да се подвизуваме, за да примиме дар од Светиот Дух“ да ги разликуваме духовите“ (1. Кор. 12, 10), да можеме да знаеме кои од нив се помалку лоши, а кои се полоши и кој од нив со која и со каква работа е задолжен и како секого од нив можеме да го победиме и да го прогониме. Зашто кај нив има многу начини за искушување и многу голема итрина и лукавство. Блажениот апостол и неговите последователи го знаеле ова, велејќиː „За да не земе сатаната предимство над насː бидејќи неговите замисли ни се извесни“ (2. Кор. 2, 11). А ние што сме биле во нешто искушувани од нив, должни сме взаемно да се предупредуваме – да си помагаме. Па, ете, и јас, кој делумно сум ги доживеал нивните итрини, ви говорам за нив како на свои деца.

11.  Тие, штом ќе забележат некој христијанин, а особено монах, како се труди и напредува во духовниот живот, веднаш се обидуваат да го нападнат на неговиот пат преку соблазни со лоши помисли. Но, не треба да се плашиме од овие напади, бидејќи молитвите, постот и верата во Господа веднаш ги прогонуваат нашите духовни непријатели. Меѓутоа, иако победени, тие не мируваат, туку веднаш настапуваат со други искушенија и итрини. Кога не можат да го измамат срцето со нечисти желби, тогаш напаѓаат на друг начинː се обидуваат да нѐ плашат со разни привиденија – се преправаат во вид на жени, ѕверови, лазачи, џинови и многубројна војска. Но и од овие привиденија не треба да се плашиме, зашто и тие се ништоː штом се оградиме со вера и со крсниот знак – тие веднаш бегаат. – Впрочем, тие се дрски и крајно бесрамни. Бидејќи, ако и тогаш бидат победени, тие одново нѐ напаѓаат на друг начинː се преправаат како пророци и претскажуваат што ќе се случи по неколку дена. На тој начин сакаат да ја покажат својата големина, па, ако некого не можеле да го измамат со помисли, се трудат да го уловат на овој начин. Но ние не треба да ги слушаме демоните, кои се наши непријатели; не треба да ги слушаме дури и тогаш кога нѐ поттикнуваат да се молиме и да постиме, туку нашето внимание треба да биде свртено кон целта на нашето подвижништво. Тогаш нема да бидеме измамени од нив, кои прават сѐ со итрина и лукавост. Од нив воопшто не треба да се плашиме, без оглед на тоа како и да нѐ напаѓаат, дури ни тогаш кога ни се закануваат дека ќе нѐ умртват, зашто се немоќни – тие само нѐ заплашуваат и ништо повеќе не можат да ни направат.

Свeти преподобен Антониј Велики. Фреска во црквата Свети  Спас во Кучевиште, Македонија. XIV век.

Изворː ДОБРОТОЉУБИЕ- Том I