Празни ходници и само осум новороденчиња во креветчињата. Одделот за акушерство во бугарскиот град Габрово ви кажува сè што треба да знаете за драстичниот пад на наталитетот во Бугарија.
„Овде не останаа многу луѓе во репродуктивна возраст. Младите заминаа во големите градови и во странство во потрага по работа“, изјави педијатарот Бистра Камбурова (68) за AFP.
Корупција, немање перспектива и политички кризи
Габрово, исцедено во подножјето на Балканските планини, е симбол на намалување на населението во најсиромашната членка на Европската унија.
Некогаш познат како „бугарски Манчестер“ поради својата силна индустрија, градот изгубил половина од своите жители од 1985 година. Тоа е добро позната приказна низ целата земја.
Корупцијата, немањето перспектива и спиралата на политички кризи, поради што во недела се одржуваат четврти општи избори во последните 18 месеци, ги избркаа разочараните млади луѓе.
Аналитичарите предвидуваат дека изборите повторно ќе резултираат со фрагментиран парламент во кој ниту една партија нема да може да формира силна коалиција.
Бугарија за десет години загуби десетина од своите жители и е меѓу земјите во светот со најбрзо депопулација.
Сега има 6,52 милиони жители во споредба со речиси 9 милиони во 1989 година. А четвртина од населението е над 65 години.
Пустелија
Индустриите во Габрово вработуваа илјадници работници за време на комунизмот, пред фабриките да бидат напуштени поради стечај и приватизација.
Сега е регион со најнизок наталитет и најненаселени села во државата.
„Овде почнав да работам во 1985 година. Тогаш бројот на раѓања сè уште беше доста голем – околу 1.000 новороденчиња годишно“, вели докторката Камбурова, чии двајца возрасни синови се меѓу оние што го напуштиле Габрово.
„Но, фабриките работеа, работеа, работеа“, додаде таа.
Минатата година на месноста Габрово се родиле само 263 деца, кои ги чувала оваа енергична педијатар, која продолжува да работи иако веќе ја поминала старосната граница за пензионирање, а за „мизерна плата“.
„Објаснувањето е едноставно – нема работа, нема млади, нема деца“, вели акушерката Маријана Варбанова.
Многумина од оние што останаа со задоволство би заминале.
„Во Габрово уживате во мир и чист воздух, но тоа е пустина во која може да се сретнете само стари луѓе“, вели 23-годишната Христијана Крастева, логопед која неодамна роди девојче.
Нејзиниот сопруг, кој работи како столар, се подготвува да замине во Британија во потрага по подобра иднина за своето семејство.
Се изнајмуваат внуци
Стоејќи пред првото јавно училиште во Бугарија, основано во Габрово во 1835 година, гимназијалецот Иво Димитров исто така сака да замине во Западна Европа за да добие „квалитетно образование и нови хоризонти“.
„Тука е хаос“, рече тој, критикувајќи ја негрижата на политичката класа.
И покрај помошта од Брисел откако Бугарија влезе во ЕУ во 2007 година за да помогне во развојните проекти, транспортот и туризмот, на Габрово му требаат се помалку работници.
„Ќе биде потребно време да се смени овој демографски тренд“, рече аналитичарот Адријан Николов од Институтот за пазарна економија во Софија.
Само 35 луѓе живеат во живописното село Заји од 17 век, на 25-ина километри од Габрово. Покрај мештаните, таму се населиле пензионери од Франција, Британија, Белгија, Русија, Италија и други земји привлечени од поевтиниот живот. Нема гласачко место, а селската продавница е затворена пред многу години бидејќи нема муштерии.
Решивме да пазариме заедно. Се снаоѓаме некако“, вели Марин Крастев, пензиониран електричар, чија ќерка одамна замина во Германија.
77-годишникот еднаш неделно вози уште тројца пензионери од селото до најблиската продавница.
За да внесат малку радост во нивните животи, старите лица во текот на летото се вклучија во општинската програма наречена „Внуци под наем“, а во рамките на која младите доаѓаат во Заја да го запознаат животот на село.
„Се израдуваа и на зајаците, но и на локалните домати и пиперки“, рече со насмевка претседателката на селскиот културен дом Бојана Бонева (75).
